Uprawa Lawendy

Kojarzy się z malowniczymi stokami Prowansji. Dzięki charakterystycznemu aromatowi i właściwościom leczniczym jest powszechnie wykorzystywana w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym. Wprost trudno się oprzeć urokowi tych gęstych fioletowawych kwiatów, dlatego coraz częściej pojawia się w naszych ogrodach. Lawenda. fot.1 sxc.hu - Lawenda Lawenda (Lavendulla) Ten półkrzew wywodzi się z rejonu basenu Morza Śródziemnego. Jest z tą krainą związany tak ściśle, że niemal na samą myśl o lawendzie pojawiają się w naszych oczach obrazy przepięknych francuskich, włoskich czy chorwackich wiosek i pól usłanych fioletowymi dywanami i… marzenia o wakacjach. Okres kwitnienia lawendy jest wyjątkowo długi. Rozpoczyna się już w czerwcu i trwa aż do października. Jest dość mrozoodporna, a ponieważ bardzo głęboko korzeni się, zwykle doskonale radzi sobie z przezimowaniem nawet w najniższych temperaturach. Lawenda zwykle osiąga wysokość około 50 cm, bardzo gęsto rozkrzewiając się i wytwarzając ładne i obfite ulistnienie. Należy do roślin dnia długiego, co oznacza, że kwitnie dopiero w okresie gdy długość dni osiąga kilkanaście godzin. Wymagania glebowe i pielęgnacja lawendy Lawendę wysiewamy z nasion wczesną wiosną. Najlepiej rośnie na stanowiskach dobrze nasłonecznionych i zasobnych w wapń. Jeśli zatem marzymy o bajkowej leśnej kompozycji iglaków, wrzosów i lawendy powinniśmy zdecydować się jednak na inny dobór roślin. Lawenda bowiem wyjątkowo nie znosi tego towarzystwa, ponieważ źle rośnie na glebach kwaśnych. Przed wysianiem lawendy powinniśmy zadbać o dobry drenaż stanowiska. Roślina ta lubi gleby żyzne i przewiewne, łatwo nagrzewające się. Piaszczyste. Nie siejmy jej zatem na ciężkich glebach gliniastych. W podobnych warunkach zaleca się wysadzanie lawendy z sadzonek. Jest odporna na suszę, ale źle znosi zalanie, dlatego ważne jest by w pielęgnacji lawendy zarówno na ogrodowych rabatach jak i w balkonowych pojemnikach nie przesadzać z nadmiernym podlewaniem lawendy. W celu dobrego rozkrzewienia się lawendę powinniśmy co jakiś czas przycinać. Wyżej jesienią, po kwitnieniu i niżej wczesną wiosną. Dzięki temu lawenda zachowa swój gęsty i zwarty pokrój. Powinniśmy także zadbać o okrycie sadzonek na zimę. Zastosowanie lawendy Popularny obecnie trend w urządzaniu domów w stylu prowansalskim powinien znaleźć swoje odzwierciedlenie również w przydomowym ogrodzie. Trudno zatem przecenić walory lawendy w projektowaniu prawdziwego wiejskiego ogrodu. Jej niezwykły aromat zwabia pszczoły i motyle, co nadaje temu miejscu szczególnego uroku. Od dawna wykorzystuje się także suszone kwiaty lawendy, które, umieszczone w płóciennych woreczkach, skutecznie odstraszają mole czyhające w szafach na wełniane swetry i płaszcze. Lawenda jest doskonałym tłem dla róż. Świetnie sprawdza się wysiewana wzdłuż ścieżek, przy altanach i drzewach. Malowniczo wygląda również jako ozdoba skarp i ogródków skalnych. To jedna z tych roślin, którą możemy z powodzeniem uprawiać w donicach i pojemnikach – dobrze sprawdza się bowiem na balkonach i tarasach. Jest rośliną miododajną. Lawendowy miód ma niezwykły smak. Choć to może niezbyt powszechne, lawenda ma także szerokie zastosowanie w sztuce kulinarnej. Stosuje się ją w postaci świeżej (liście) lub suszonej (łodygi) jako składnik marynat, przyprawa do grilowanych mięs. Napar z lawendy natomiast skutecznie pomaga w leczeniu z jesiennych przeziębień. Suszone kwiaty lawendy są także atrakcyjnym dodatkiem do jesiennych kompozycji kwiatowych. Twoja lawenda - link do strony

Tawuła japońska Genpei

Kategoria: Krzewy liściaste

Podlewanie: mało

Pokrój: krzaczasty, zwarty, gęsty, półkulisty

Wysokość: 60 cm - 80 cm

Barwa liści/igieł: zielona

Zimozielone: Nie

Stanowisko: sloneczne

Barwa kwiatów: biała, różowa

Wilgotność gleby:srednio

Termin kwitnienia: VI - IX

Roślina ozdobna z: kwiatów, liści/igieł

Opis:

Tawuła japońska ‘Genpei’ to krzew liściasty z rodziny różowatych (Rosaceae). Odmiana ta funkcjonuje jednocześnie pod nazwą ‘Shirobama’.
Tawuła japońska ‘Genpei’ przy odpowiednim prowadzeniu tworzy gęste, zwarte, silnie rozgałęzione krzewy , dorastające do 80 cm wysokości i 100 cm średnicy. Rocznie krzew przyrasta około 15 cm. Jego pędy są nagie, wzniesione, silnie rozgałęzione, czerwonawo nabiegłe, z czasem drewniejące od podstawy, obficie porośnięte pojedynczymi, podłużnymi, wąsko eliptycznymi do lancetowatych, zielonymi liśćmi, długość do 8 cm, o ostrych wierzchołkach, klinowatych nasadach i krótkich ogonkach liściowych, na brzegach obficie piłkowane. Liście rozwijają się już wczesną wiosną, jesienią pięknie przebarwiają się, na zimę opadają. Kwiaty tej odmiany tawuły są drobne, pięciokrotne, pojedyncze, o średnicy do 5 mm, zebrane w szerokie kwiatostany – płaskie baldachogrona, wyrastające na tegorocznych pędach na przełomie czerwca i lipca i pozostające na roślinie nawet do września. Cechą charakterystyczną tej odmiany są kwiaty w dwóch kolorach: białym i różowym. Niekiedy w jednym baldachu są kwiaty zarówno białe, jak i różowe. Kwiaty są sterylne i nie zawiązują nasion.
Tawuła japońska ‘Genpei’ jest tolerancyjna w stosunku do podłoża i stanowiska, jest też odporna na zanieczyszczenia środowiska i dość odporna na okresową suszę. Wystarczy jej średniożyzna , przeciętna gleba ogrodowa o umiarkowanej wilgotności i odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym, choć najlepsza dla niej jest gleba głęboko spulchniona, żyzna i bez chwastów. Najlepiej rośnie i kwitnie w miejscach nasłonecznionych, w półcieniu rośnie doskonale, ale kwitnienie może być mniej obfite. Sadzona na trawnikach wymaga starannej pielęgnacji, w przeciwnym wypadku może być łatwo przerastana przez trawę i chwasty.
Aby uzyskać ładny pokrój rośliny i zapewnić obfite, coroczne kwitnienie, warto co roku, wiosną (najlepiej przed rozwojem liści) przyciąć wszystkie pędy o 1/3 długości. Takie cięcie spowoduje silne wypuszczanie młodych pędów z oczek śpiących i zapewni silne rozgałęzienie się rośliny i zagęszczenie pędów, na których końcach latem tawuła wytworzy liczne kwiatostany. Dodatkowo, co kilka lat, zaleca się wiosenne cięcie odmładzające – wtedy usuwa się wszystkie najstarsze pędy, które z czasem mogą się ogałacać od dołu.
Tawuła japońska ‘Genpei’ jest całkowicie mrozoodporna i nie wymaga zabezpieczania na zimę.

Tawuła japońska ‘Genpei’ może być sadzona na rabatach pojedynczo bądź w połączeniu z innymi roślinami, a także w grupach jednoodmianowych lub jednogatunkowych (w połączeniu z innymi tawułami). Doskonale nadaje się do tworzenia niskich, nieformowanych lub formowanych żywopłotów. Można ją także wykorzystywać do pokrywania większych powierzchni (wtedy rośliny sadzimy co 40–50 cm). Nadaje się zarówno do ogrodów przydomowych, jak i do zieleni publicznej czy osiedlowej oraz do parków.
Tawułę japońską ‘Genpei’ rozmnaża się wyłącznie wegetatywnie, przez sadzonki zielne, ukorzeniane latem.

Jak tniemy krzewy

Formujemy:

Azalie japońskie. Kwitną w maju, przed rozwojem liści, więc formujemy je po kwitnieniu. W następnych latach ich pielęgnacja polega na zrywaniu zwiędłych kwiatów i usuwaniu suchych gałązek. U starszych egzemplarzy trzeba silnie ciąć odmładzająco (w marcu).

Bukszpany i ligustry. Są bardzo podatne na formowanie, należy je przeprowadzać dwa razy w sezonie, skracając pędy o 1/3 długości. Pierwszy raz w marcu, drugi w połowie lata.

Forsycje. Wszystkie gatunki i odmiany forsycji przycina się po kwitnieniu (w kwietniu), obcinając 2/3 długości kwitnących pędów. Nieprzycinana forsycja kwitnie tylko na wierzchołkach pędów, ogołaca się od dołu i brzydko wygląda.

Ogniki. Kwitną w maju, czerwcu, a ich pędy odrastają bardzo powoli, dlatego cięcie powinno być ograniczone tylko do delikatnego skracania gałązek wystających poza obręb krzewu.

Tawuły wiosenne. Kwitnące wiosną, na zeszłorocznych pędach tawuły wczesne i tawuły van Houttego przycina się po kwitnieniu, skracając im pędy o blisko 20-30 cm. Nie należy skracać młodych pędów rozwijających się od podstawy krzewu.

Wrzosy i wrzośce. Aby lepiej kwitły, należy corocznie ścinać przekwitnięte kwiatostany, nadając krzewom kształt lekko kulisty. Kwitnące wiosną wrzośce przycina się w połowie maja, natomiast kwitnące jesienią wrzosy - wczesną wiosną w marcu-kwietniu.

Żylistek. Kwitnie wczesnym latem, zaraz potem trzeba przyciąć mu pędy z przekwitniętymi gałęziami.

Prześwietlamy i odmładzamy

Berberysy. Silnie rosnące gatunki o liściach sezonowych można prześwietlać, unikając corocznego cięcia ze względu na ładny naturalny pokrój.

Hortensje ogrodowe. Wiosną usuwamy sekatorem resztki zeszłorocznych kwiatostanów oraz słabych pędów.

Kaliny. Młode krzewy formujemy wiosną zaraz po kwitnieniu, skracając pędy o 2/3 długości. W dalszych latach pielęgnacja polega na przycinaniu przekwitłych pędów.

Krzewuszki. Kwitną w czerwcu na zeszłorocznych pędach, przycinamy więc je na początku lipca, skracając przekwitłe gałęzie z kwiatostanami.

Lilaki. Przycinamy je w maju, usuwając przekwitłe kwiatostany nad młodymi pędami. Co kilka lat na przedwiośniu można też krzewy odmłodzić. Wtedy usuwa się gałęzie stare, uschnięte i zbyt zagęszczone.

Mahonie. Tniemy w maju po kwitnieniu, skracając przekwitłe pędy o 1/3 ich długości.

Migdałki trójklapowe. Cięcie tych krzewów polega na skróceniu przekwitłych gałęzi w maju i usuwaniu pędów starych i chorych.

Perukowce. Rośliny te należy przycinać bardzo oszczędnie i jedynie wówczas, gdy zbytnio się rozrastają.

Pęcherznice. Krzewom posadzonym w kompozycjach na rabatach cięciem regulujemy tylko pokrój, co roku je odmładzając. Posadzone w żywopłotach formujemy jak ligustry.

Złotokap. Wystarczy wycinać im tylko uszkodzone lub stare pędy tuż po przekwitnięciu.

Funkia

Byliny podgrupa roślin: ozdobne liście, na skalniaki, znoszące zacienienie

Charakterystyka rośliny

• wysokość: 0,3-1 m
• dekoracyjność: kwiaty, ulistnienie
• kwiaty: dzwonkowate
• kolor kwiatów: białe, fioletowe
• okres kwitnienia: IX, VII, VIII, X
• trwałość liści: sezonowe
• gleba: próchniczna, żyzna
• odczyn gleby: lekko kwaśna
• wilgotność: gleba wilgotna
• stanowisko: cień, półcień
• zastosowanie: brzegi zbiorników wodnych, pod koronami drzew, rabaty, w grupie

Funkie to niebywale wdzięczne byliny: można pozostawić je bez opieki na wiele lat. Cechuje je wytrzymałość na mrozy. Dostępne są w wielu odmianach, które różnią się głównie wielkością i kolorem liści. Wyróżnia się: wysokie – do 100 cm, średnie – do 75 cm i niskie – do 30 cm.
Kwiaty u wszystkich gatunków są podobne, lecz część kwitnie w lipcu, część dopiero wczesną jesienią, fioletowymi lub białymi, czasem pachnącymi, dzwonkowatymi kwiatami, ułożonymi na długiej łodydze.
Uroda funkii polega jednak na okazałych liściach, które wyjątkowo dobrze prezentują się w grupie, zadarniając większe powierzchnie pod drzewami. Funkie o jednolitej zielonej barwie liści preferują cień, natomiast te o żółtym wybarwieniu bądź białych brzegach, znoszą też słońce.
Wszystkie odmiany wymagają wilgotnego, żyznego, próchnicznego podłoża o lekko kwaśnym odczynie (wiosną i latem dobrze podsypać nawozu). Jeśli gleba w ogrodzie jest piaszczysta lub zbyt ciężka, gliniasta należy dodać substratu torfowego, który polepszy jej strukturę i właściwości chemiczne. Posadzone już funkie warto wyściółkować warstwą kompostu o grubości 2-3 cm. Będzie on ograniczać utratę wilgoci, a także dostarczać składników pokarmowych do gleby.
Szkodnikiem, który może poważniej uszkodzić blaszki liściowe funkii jest ślimak, pojawiający się przeważnie późną wiosną i wczesną jesienią. Ekologicznym sposobem uniemożliwiającym ślimakom przedostanie się do roślin jest tworzenie różnego typu barier ze żwiru, tłucznia, trocin lub wystawianie przynęt z liści kapusty, kawałków innych warzyw, które mają za zadanie zwabić szkodniki w jedno miejsce.
Innymi, zdecydowanie pewniejszymi preparatami są Anty-Ślimak Spiess 04GB i Ślimakom 04GB.
Bardzo piękne są:

• funkia Siebolda ‘Elegans’ (H. sieboldiana ‘Elegans’) – intensywnie niebieskozielone, grube liście o kształcie sercowatym, prawie kolistym, mocno pomarszczone, kwitnie w pierwszej połowie lata;
• funkia Fortunea (H. fortunei) – wiosną sercowate liście są żółtawozielone z ciemną zieloną obwódką i pręgami, wczesnym latem stają się pstre;
• funkia ‘Francee’ (H. fortunei ‘Francee’) – wąsko sercowate liście są ciemnooliwkowozielone z nieregularnym obrzeżeniem, lawendowe kwiaty pojawiają się od połowy do końca lata; rozrasta się wyjątkowo szybko.

Wszystkie trzy mają wysokość 60 cm i szerokość 1 m.
Funkia falista (H. undulata) ma skręcone, szerokie, owalne do lancetowatych liście, w centrum nieregularnie kremowobiałe, obrzeżone zielono, lawendowe kwiaty w pierwszej połowie lata. Wysokość 35 cm, szerokość 45 cm.

Żagwin ogrodowy - Aubrieta Hybrid

Typ rośliny : Bylina zimująca w gruncie
Wysokość: Niska roślina, tworzy zwarte kobierce o wysokości 9-10.
Ozdoba rośliny: Żagwin szerko się rozrasta tworzać gęste, niskie poduszki, pokryte całkowicie w czasie kwitnienia masą drobnych kwiatów. Kwiaty obrecji są czteropłatkowe, zebrane w luźne grona na szczytach łodyg. Najefektowniejsze są odmiany o kwiatach fioletowych, karminowych lub różowych. Istnieją też odmiany o kwiatkach niebieskawych.
Roślina tworzy szarozielone kobierce z zewnętrznymi pędami lekko płożącymi.
Pora kwitnienia: Od kwietnia do czerwca. Po kwitnieniu rośliny należy przyciąć.
Uprawa: Roślina dość łatwa w uprawie ale ma też pewne wymagania. Przede wszystkim potrzebuje odpowiedniej gleby i ciepłego stanowiska. W zimie lepiej przykryć poduszki żagwinu gałązkami iglaków. Nie używac do tego celu ściółki lub liści, bo może to spowodować gnicie.
Również trzeba uważać z podlewaniem - robić to umiarkowanie, w czasie okresowej suszy.
Rozmnażanie tej rośliny najprościej jest wykonać przez podział. Najlepszy termin to sierpień, przyjmuje się dość trudno i nie lubi przesadzania.
Gleba: Lekka, żyzna, wapienna i przepuszczalna.
Stanowisko: Słoneczne lub półcieniste, ciepłe. Zastosowanie:Jedna z najlepszych bylin skalnych. Nadaje się też na skarpy, może rosnąć w szczelinach płyt i murków - szczególnie ładnie wygląda jeżeli pozwolimy pędom lekko zwisać z murków, głazów lub nawisów skalnych. Najlepszy efekt daje gdy zajmuje większe powierzchnie. Nadaje się też obrecja na obwódki rabat bylinowych. Jest rośliną miododajną.
Ciekawostki: Żagwiny rosną dziko na Bałkanach i w Azji Mniejszej. Należy do roślin kapustowatych.

Ostrokrzew Meservy - Ilex meserveae 'Blue Angel'

 

       Krzew do wysokości 1,5mo pędach ciemnozielonych ,nagich. Liście skórzaste, sztywne, jajowate błyszczące-od spodu matowe, zielono-niebieskawe, z kolczastymi brzegami. Kwiaty białe na przełomie maja i czerwca. Owoce kuliste 7-10 mm średnicy ,czerwone . Lubi żyzne, próchniczne ogrodowe gleby, wymaga stanowiska osłoniętego od wiatru . Nie toleruje gleb podmokłych. Doskonały naturalne niskie żywopłoty /do 1 m/. Odporny na niskie temperatury, dobrze znosi cięcie.

Skalnica Arendsa

Saxifraga x arendsii

Skalnica Arendsa to bylina należąca do rodziny skalnicowatych Saxifragaceae. Obecnie istnieje wiele gatunków tej rośliny. Skalnica tworzy zimozielone poduszki złożone z rozetek 4–5 cm średnicy. Jej liście są klinowate, głęboko powcinane, soczyście zielone.

Kwitnie od V do VI. Kwiaty są karminowo-różewe osadzone po kilka na 20 cm łodygach, maja średnicę do 1,5 cm. W miarę przekwitania płatki bledną, a łodygi nieco się wydłużają. Istnieje wiele ciekawych odmian różniących się barwą kwiatów i kształtem rozetek. Kwiaty występują w barwach od białej do ciemnopurpurowej.

Najodpowiedniejsze są stanowiska półcieniste z żyzną, próchniczą oraz dość wilgotną glebą.
Bylina stosowana jest w ogrodach skalnych, na obrzeżach zbiornika wodnego, nadaje się również na obwódki. Kwiaty nadają się do cięcia.

Rozchodniki niskie

Sedum acre – rozchodnik ostry

Rośnie w Polsce na skałach i suchych stokach, na piaszczystych wzgórzach i łąkach, a nawet na torowiskach jeśli nie opryskają ich defoliantem. Wysokość 5-10 cm. Pędy ma płożące się, li­ście łuskowate, gru­be, trójkątne długości do 4 mm. Z uwagi na swą ekspansywność szybko tworzy jasnozielone dywany, które w czerwcu i lipcu obficie pokrywają się jasnożółtymi kwiatami o średnicy 1,5 cm są zebrane po 3-5 sztuk w szczytowe kwiatostany. Roślina zimozielona. Odmiana ‘Aureum’ ma ładniejszy pokrój i żółte końce liści wiosną i latem.

Sedum album – rozchodnik biały

Występuje czę­sto z rozchodnikiem ostrym na terenie całej Europy, Skandynawii i zachodniej części Azji. Tworzy luźne darnie wysokości 10-15 cm. Nieporządnie wyglądające, poplątane pędy mogą przyrastać nawet 30 cm na rok. Liście ma walcowate, gładkie, ciemnozielone. Kwiaty o średnicy około 1 cm zebrane w szczytowe kwiatostany są białe i pojawiają się w lipcu i sierpniu. Zwykle upra­wiana jest niska odmiana ‘Chloroticum’ – miniaturowa (ok. 5 cm), mająca drob­ne, jasnozielone liście, ‘Coral Carpet’ – zmieniająca barwę liści podczas chłodów na brązowoczerwoną, ‘Murale’ – o liściach brązowoczerwonych i kwiatach blado­różowych.

Sedum anacampseros – rozchodnik lubczykowaty

Roślina naturalnie występuje w południowo-zachodniej Europie. Łodygi wyrastają na długość do 30 cm lecz są pokładające się dlatego roślina z reguły nie jest wyższa jak 10 -15 cm. Jest to roślina tworząca puszysty dywanik i może rozrastać się na dowolną szerokość. Niebieskozielone, naprzeciwległe, mięsiste, łopatkowate liście około 2 cm długości porastają z początku cały pęd potem roślina gubi dolne liście i ulistniona pozostaje tylko górna część łodygi. W naszym klimacie z zimozielonością bywa różnie podobnie zresztą jak w naturze gdzie jest zaliczana do częściowo zimozielonych. Zwykle dopiero po kilku latach po posadzeniu pojawiają się w środku lata ciemno czerwone kwiaty zebrane w główkowate kwiatostany o średnicy około 4 cm.

Sedum cauticolum – rozchodnik naskalny

Pochodząca z Japonii typowa kępkowa bylina o pokładających się pędach. Długość pędów to około 30 cm. Z uwagi na leżące pędy wysokość rośliny to 10 – 15 cm. Liście są okrągławe delikatnie ząbkowane i dość małe bo około 2,5 cm długości. O dekoracyjności tej rośliny decyduje nie tylko kwiat lecz także dość mozno niebieskawe liście z czerwonawą obwódką. Późnym latem na końcach pędów pojawiaja się różowe kwiaty. Po przekwitnięciu często liście czerwienieją.

Pędy odmiany ‘Bertram Andersen’ są bardziej wyprostowane, liście niebiesko-czerwone, a kwiaty ciemnoróżowe, lecz zebrane w bardziej rozpierzchłe kwiatostany. Odmiana ‘Lidakense’ jest bardziej zwarta i wolniej się rozrasta.

Sedum dasyphyllum – rozchodnik brodawkowaty

Ogólnie rzecz biorąc jest naturalny dla południa Europy. W tym miejscu od razu należy zastrzec, że jest to gatunek bardzo zmienny. Tylko na terenie Włoch występuje kilkanaście form. Zatem proszę się nie dziwić jeśli dwóch ogrodników będzie sprzedawało różniące się egzemplarze pod tą samą nazwą. Do tego dochodzą naturalne i celowe mieszańce nigdzie nie rejestrowane. Ogólne cechy wszystkich tych form to niewielki wzrost. Nie kwitnąca roślina ma zaledwie 5-7 cm wysokości. Liście na pędzie upakowane gęsto, są szarozielone, jajowate i błyszczące. Z racji takiej budowy tworzą bardzo gęstą darń. Latem, najczęściej w lipcu pojawiają się równie niewielkie (ok. 6 mm średnicy) białe kwiaty z różowymi smugami i zewnętrzną stroną płatków.

Sedum ewersii – rozchodnik Ewersa

Występuje głównie w Azji (Himala­je, Ałtaj i Mongolia). Wysokość roślin około 10 cm. Pędy wiotkie, zwieszające się. Liście są okrągłe, rzadko ząbkowane, mięsiste i niebieskozielone z wąskim czerwonobrązowym brzegiem. Kwiaty różowe, zebrane w gęste przewisające baldachy o 4 cm średnicy kwitną lipiec-sierpień. Cenniejsza od typu jest var. homophyllum, zwarcie rosnąca.

Rozchodnik ten nie jest zimozielony.

Sedum hispanicum – rozchodnik siny, rozchodnik hiszpański var. minus

Wbrew nazwie pochodzi z południowo-wschodniej części Europy. Jest to karłowa – około 5 cm wysokości, zimozielona, o pędach tworzących gęste dywany. Ponieważ pędy gęsto upakowana pozwalają zatem na prawidłowy rozwój liści tylko w szczytowej partii pędu. Wraz ze wzrostem starsze liście zamierają z braku dostępu światła. W czerwcu/lipcu pojawiają się lekko czerwonawe kwiaty. Po zawiązaniu i dojrzeniu nasion roślina ginie. Jednak obfity samosiew gwarantuje wiele młodych siewek wokół zamierającej rośliny. Właśnie te młode siewki zimują by zakwitnąć w kolejnym roku. W chłodniejszej strefie kraju warto liśćmi i gałązkami zabezpieczyć ten rozchodnik. Dość popularna odmiana ‘Aureum’ jest bardziej zwarta, wolno rosnąca, a jej liście mają żółty odcień, kwiaty są białe.

Sedum hybridum – rozchodnik mieszańcowy

Spotykany na Syberii i w Mongo­lii. Wysokość około 10 cm natomiast w czasie kwitnienia pojawiają się pędy kwiatowe na wysokość do 30 cm. . Roślina okrywowa, liście długo utrzymują zieloną bar­wę. Kwitnie żółto w lipcu i sierpniu. Zaschnięte pędy mogą być elementem suchych bukietów. Odmiana ‘Immergruchen’ – ma pokrój zwarty, liście jasnozielone, może rosnąć w cieniu.

Sedum kamtschaticum – rozchodnik kamczacki

Występuje w Chinach, Japonii i Korei. Gatunek silnie rosnący. Wysokość około 15 – 20 cm. Mięsiste pędy mają rzadko rozmieszczone liście, które są eliptyczne, wyraźnie ząbko­wane i dość duże bo do 6 cm długości. Kwiaty o średnicy 1,5 cm zebrane w szczytowe luźne kwiatostany. Kwitnie w kolorze żółto-pomarańczowym w lipcu i w sierpniu. Rośliny ładnie wyglądają także po przekwitnięciu dzięki pomarańczowym gwiazdkowatym owocostanom. Gatunek tworzy zwarte, ciemnozielo­ne i półzimozielone kępy. Odmiana ‘Variegatum’ – ma ozdob­ne kremowo obrzeżone liście. Gatunek ma dwie formy botaniczne Var. ellacombeanum ma bladożółte kwiaty i bardziej zwarty pokrój, var. floriferum ‘Weihenstephaner Gold’ ma więcej pędów kwiatowych i zachowuje efektowny wygląd do połowy jesieni.

Sedum lydium

Pochodzi z Turcji i zachodniej Azji gdzie rośnie w skalistych zagłębieniach górskich urwisk. Tworzy gęste dywaniki mięsi­stych, intensywnie zielonych liści z czerwo­nawym nalotem. Długość listków to tylko 5 mm. Pędy krótkie pokładające się więc cała roślina ma wysokość około 5-7 cm. Ponad ten dywanik wyrastają na końcach również czerwonawych pędów białe kwiaty zebrane w okrągłe, płaskie szczytowe grona o średni­cy 2 cm. Pędy te wyrastają ponad liście na wysokość około 2,5 cm. Kwitnie lipiec-sierpień.

Sedum oreganum – rozchodnik lebiodkowaty

Pochodzi z północno zachodnich rejonów Ameryki Północnej. Jego wysokość to zaledwie 8-10 cm. Pędy płożące, z liśćmi łopatkowatego kształtu zaokrąglone na szczycie. Jest zimozieloną byliną. Pod wpływem chłodu jego liście i pędy przybierają coraz bardziej czerwony odcień. Kwiaty intensywnie żółte, zebrane w kwiatostany o średnicy około 2,5 cm. Kwitnie lipiec-sierpień.

Sedum rupestre – rozchodnik skalny

Dawniej nazywano gatunek S. reflexum (rozchodnik ościsty), obecnie nazwa ta używana jest jako synonim. Występuje podobnie jak rozchodnik ostry. Wysokość roślin 10-20 cm. Pędy zimozielone tworzące nieporządnie wyglądające darnie. Mięsiste, wałeczkowate, szarozielone liście o długości do 1,5 cm. Od maja do lipca obsypany żółtymi kwiatami zebranymi w kwiatostany na szczycie około 20 cm pędów o charakterystycznie zakrzywionym szczycie zanim dojrzeje kwiatostan. Roślina gatunkowa jest zbyt ekspansywna lecz częściej uprawia się odmiany już nie tak ekspansywne. Najpopularniejsze są: forma grzebieniasta (cristata), żółtozielona ‘Angelina’,czy niebieskawy ‘Blue Spruce’.

Sedum sexangulare – rozchodnik sześciorzędowy

Gatunek naturalny dla całej Europy środkowej i wschodniej jest podobny do S. acre. Wysokość około 5- 7 cm. Wiotkie płożące łodygi, gę­sto pokryte cienkimi cylindrycznymi liśćmi z ostrogą. Jest to doskonały rozchodnik „mchowy”. Wysokie pędy kwiatowe podtrzymują rozgałęzione kwiatostany żółtych kwiatów o średnicy 3 cm. Kwitnie w czerwcu.

Sedum sieboldii – rozchodnik Siebolda

Pochodzi z Japonii. Pędy rozesła­ne, długości około 20 cm. Liście ma niebieskozielone, czerwono obrzeżone, gładkie, okrągławe i mięsi­ste. Kwiaty różowe zebrane po 4—6 w nibybaldachy o średnicy około 3 cm pojawiają się we wrześniu i w październiku. Jest nie w pełni mrozoodporna i wymaga lekkiego okrycia na zi­mę. Odmiana ‘Mediovariegatum’ ma szarozielone liście z kremowym środkiem, również wymaga przykrywa­nia. W chłodniejszej części kraju lepiej pomyśleć o uprawie w pojemniku.

Sedum spathulifolium – rozchodnik łopatkowaty

Pochodzi z zachodnich rejonów Ameryki Północnej. Zimozielona bylina, tworzy zazwyczaj wznie­sione na 5 cm kępy, składające się ze stłoczo­nych rozetek liści o średnicy 2 cm, osadzo­nych na kruchych łodyżkach. Mięsiste, łopatkowate liście mogą mieć kilka kolorów, są szarozielone, srebrzyste, szare lub szaro-czerwone. Jaskrawożółte kwiaty o średnicy ze­brane w płaskie nibybaldachy na szczytach pędów które wyrastają ponad dość płaską roślinę na wysokość 10 cm. Gatunek kwitnie w czerwcu/lipcu. Liście odmiany ‘Aureum’ są latem żółte; ‘Cape Blanco’ ma zwarty pokrój i liście ze srebrzystym nalotem, a ‘Purpureum’ to od­miana o liściach ciemnoczer­wonych latem.

Sedum spurium – rozchodnik kaukaski

Gatunek pochodzi z Kaukazu stąd nazwa. Jest chyba najpowszechniej uprawianym niskim rozchodnikiem. Tworzy gęsty kobierzec o wysokości średnio 10 cm. Ząbkowane, odwrotnie jajowate liście na krótkich ogonkach, wyrastają wzdłuż pędów krótkich niekwitnących i dłuższych kwitnących. Kwiaty różowe, kwitnące w lipcu i sierpniu. Ze względu na swą ekspansywność ta częściowo zimozielona bylina sprawdzi się jako roślina okrywowa w ogrodach wymaga zmniejszania kępy przynajmniej raz do roku. Uprawianych odmian jest bardzo wiele i co roku przybywają nowe. Jak do tej pory najczęściej uprawianymi są odmiany wymienione na zdjęciach.

UPRAWA

Rozchodniki tolerują niemal każdą glebę z wyjątkiem zbyt ciężkiej i mokrej. Jedynie S. lydium potrzebuje więcej wil­goci, inne są w stanie rosnąć w niemal dowol­nej glebie byle przepuszczalnej. Zawsze wypadną już pierwszej zimy na glebach ciężkich i podmakających. To co napisałam dotyczy oczywiście przeżycia rośliny. Natomiast optymalne stanowiska muszą mieć przynajmniej przeciętną wilgotność. W zasadzie nie wymagają zasilania, co nie oznacza, że nim pogardzą. Sama wiosną po zakończeniu typowo porządkowych zabiegów daję przynajmniej warstewkę kompostu. Nie omijam ich jak podlewam ogródek.

Zdecydowana większość rozchodników wymaga słonecznego miejsca. Niektóre, np. S. lydium, S. cauticolum rosną dobrze także w półcieniu. O jednym pamiętajmy nic tak nie chroni korzeni jak przemarznięta, przylegająca do ziemi warstwa własnych liści. Zatem zamierające na zi­mę pędy usuwamy wczesną wiosną mimo, że zwiększa to ilość pracy jaką trzeba włożyć w krótkim czasie by zdążyć przed ruszeniem wegetacji.

ROZMNAŻANIE

Rozchodniki rozmnaża się bardzo łatwo przez podział późną wiosną lub pobieramy sadzon­ki z niekwitnących pędów w sierpniu-wrześniu i sadzimy do skrzynek. Uko­rzeniają się po 2 tygodniach. Na miej­sca stałe sadzi się wiosną,kolejnego roku co 10-30 cm. W l g znaj­duje się około 80 000 nasion więc jest to praktycznie pył. Nasiona wy­siewamy w pojemnikach wczesną wiosną, wysadzamy na stałe miejsce w pełni wiosny następnego roku.

SZKODNIKI i CHOROBY

Rozchodniki rzadko są atakowane przez cokolwiek. Ze szkodników może pojawić się mszyca a z chorób oba mączniaki. Mało kiedy stanowią poważne zagrożenia. Większe spustoszenia zrobi werticilioza (uwiąd), wywoływany przez grzyby z rodzaju Verticilium. Chore rośliny obumierają. Porażo­ne rośliny należy niszczyć. Nie kompostować! Także gnicie korzeni jeśli posadziliśmy roślinę na zbyt mokrym stanowisku.

Ceropegia woodii

Opis

Rodzina: Asclepiadaceae – trojeściowate

Oryginalna roślina o nitko­watych pędach, które potrafią oplatać się wokół podpór lub wokół siebie. Liście osadzone naprzeciwlegle, dość daleko od siebie. Są małe (przeciętnie 2 cm w najszerszym miejscu), nieco skórzaste o sercowatym lub nerkowatym kształcie. Wierzchnia strona jest pokryta srebrzysto-zielonym marmurkiem oraz zielonym obrzeżeniem. Pod spodem są purpurowo-czerwone w różnym odcieniu jak również jasno zielone w zależności od odmiany. Latem u nasady liści tworzą się małe, okrągłe bulwy. Traktujemy je jako materiał rozmnożeniowy. Kwiaty to cielistego koloru, rozdęta u nasady rurka zakończona jest pięcioma czarnobrązowymi zagiętymi rożkami, zrośniętymi na szczycie. Wszystkie części mają swoje nazwy, ale oszczędzę wszystkim tego botanicznego języka.

Kwiat ten jest śliską pułapką dla drobnych owadów. Przyczyną jest sposób zapylania tych kwiatów. Otóż niewielkie owady w poszukiwaniu nektaru wpadają do wnętrza, a widoczne na przekroju włoski zapobiegają ucieczce owada. Trwa to do momentu uwalniania się pyłku. Więdną wówczas te włoski i utytłany w pyłku owad ma otwartą drogę ucieczki. W następnym kwiatku dzieje się to samo tyle tylko, że spadając zostawia na znamionach słupka pyłek zebrany z poprzedniego kwiatka.

Dolna część kwiatka to mocno ukorzeniona bulwa. W sprzyjających warunkach rośnie dość szybko. Zdjęcie pokazuje jej rozmiar jeśli weźmie się pod uwagę, że liście nie mają więcej jak 2 cm. Oczywiście jest to leciwy egzemplarz hodowany w ciepłej strefie. W nas hodujemy je w mieszkaniach i bulwy nie osiągają aż takiego rozmiaru, ale te 5 cm średnicy mogą mieć na pewno.

Występowanie

Na terenach Afryki Południowej.

Wysokość

Mimo swej delikatności rośnie szybko i 2 metry to nie kres jego możliwości, a raczej koniec naszej wstrzemięźliwości do używania nożyczek.

Termin kwitnienia

Najczęściej kwiaty pojawiają się pod koniec lata i na jesieni.

Kolor kwiatu

U gatunku coś takiego nazywamy cielistym kolorem. Mieszańce mogą mieć bardziej konkretne kolory.

Stanowisko

Ceropegia najlepiej się czuje w miejscach bardzo widnych. Nie oznacza to jednak, że będzie się dobrze czuła powieszona na południowym oknie. W naturze jest pnączem by tak powiedzieć nadrzewnym. Poza tym zupełnie czymś innym jest wysoka temperatura i słońce na zewnątrz, a zupełnie czymś innym piekarnik za szybą. Dlatego latem mając wystawę południową ustawiamy ją nie dalej jak metr od firanki. Natomiast zimą może wisieć nawet na południowym oknie. I znów wracam do natury. Tam w porze deszczowej(zima) temperatura potrafi spadać nisko jak na afrykańskie warunki. Dlatego nasze przeciętnie mieszkaniowe 20 ⁰C i południowe okno może nie być szczęśliwą lokalizacją tym razem za sprawą zbyt wysokiej temperatury. Mimo, że roślina uchodzi za łatwą w uprawie tak naprawdę potańczymy z nią trochę po mieszkaniu zanim znajdziemy optymalne dla każdego mieszkania warunki. Jeśli roślina nie będzie miała dostatecznej ilości światła to odległość między listkami będzie się wydłużać i w końcu roślina będzie sprawiać wrażenie prawie bezlistnej. Odległość między listkami przy właściwej ilości światła i możliwie optymalnej (20 – 22⁰C) temperaturze nie powinna być większa jak 1 – 1,5 cm Także zieleń na listkach będzie bardziej szara niż zielona.

Wymagania

Po przyniesieniu do domu zawsze sprawdzamy stan korzeni. Ogrodnikom nie opłaca się przed sprzedażą przesadzać. Oni z łatwością brak ziemi nadrobią chociażby zalewając stoły pożywką. Roślina ma co jeść i rośnie. Dlatego dobrym zwyczajem jest oglądanie rośliny poczynając od korzeni. Jeśli w doniczce znajdziemy zbitą masę korzeni to trzeba je nieco rozluźnić i roślinie dać nieco tylko większą doniczkę. Za podłoże może nam posłużyć ziemia do kaktusów. Jeśli nie mamy takiej to do standardowej ziemi do kwiatów dodajemy połowę jej objętości mielonej kory, wermikulitu, grysu akwarystycznego o drobnym ziarnie. Czyli wszystko co uczyni z niej ziemię bardzo przepuszczalną czyli taką jaką ma w naturze. Także na dno doniczki dajmy drenaż. Po przesadzeniu podlewamy solidnie lecz każdą ilość wody jaka wycieknie na podstawkę usuwamy. Z kolejnym podlewaniem czekamy, aż 1/3 głębokości doniczki przeschnie. Wtedy również podlewamy metodą raz, a dobrze. Pamiętajmy że to sukulent liściowy i w mięsistych liściach oraz bulwach ma zapas wody więc podlewając ją zbyt często skracamy jej życie. Nawożenie w przypadku tej rośliny byłoby lepsze gdybyśmy zastosowali nawozy o przedłużonym działaniu. Wówczas praktycznie nie musielibyśmy nawozić. W innym wypadku nawóz dwa razy w miesiącu i to w ograniczonej o połowę dawce. Z uwagi na barwność liści na zmianę nawozem o zrównoważonym składzie i nawozem o podwyższonej dawce potasu. Zimą zaprzestajemy nawożenia. Nasze podlewanie zimą musi być skorelowane z temperaturą lecz jak najoszczędniej się da. Jeśli ktoś ma taką możliwość by przenieść roślinę w równie widne lecz o kilka stopni chłodniejsze pomieszczenie na pewno będzie to z korzyścią dla rośliny. Niemniej temperatura nie może spaść poniżej 10 ⁰C. Nie może być narażona na przeciągi. Więc otwieranie okna w tym czasie w jej pobliżu nie jest dla niej dobre.

Ponieważ jest to raczej roślina krótkowieczna pamiętamy by zawczasu mieć nowe rośliny na podmianę.

W trakcie sezonu jeśli roślina robi się zbyt długa można spokojnie roślinę przyciąć do pożądanej długości, a z obciętych pędów zrobić sadzonki. Roślina szybko wyrówna ubytki.

Rozmnażanie

Rozmnażamy przez sadzonki pędowe. Przez odkłady oraz przez wysiew małych bulwek powstałych u podstawy liści.

Sadzonki tego gatunku ukorzeniają się łatwo i trwa to z reguły nieco powyżej miesiąca. Ukorzenione rośliny przesadzamy po 3—5 (najlepiej 5) do małych doniczek o średnicy do 9 cm. Pokazana na zdjęciu doniczka z rozsadą ma jedną wadę, za mało sadzonek na tak dużą doniczkę.

Bulwki układamy płasko co 3-4 cm w lekko wilgotne podłoże. Ukorzeniają się bardzo szybko.

Doświadczeni kaktusiarze polecają zastosowanie odkładów wielokrotnych(powtarzanych). Mamy ten zysk, że roślina cały czas karmi ukorzeniające się pędy, a odcinamy wówczas kiedy mogą sobie radzić same.

Jeśli w trakcie przesadzania znajdziemy małe bulwki z korzonkami lub nawet bez i z kawałkiem pędu lub także bez pędu sadzimy je, albo jak sadzonki, albo jak małe bulwki pędowe.

Mała uwaga jeśli mamy z jakiś powodów kiepskie doświadczenia z ukorzenianiem to weźmy na sadzonki tylko starsze części pędu nawet jeśli wiązałoby się to z wycięciem prawie całego pędu z rośliny. Dotyczy to szczególnie gatunków trudniej się korzeniących.

Choroby i szkodniki

Ceropegia na choroby jest raczej odporna. Może być atakowana przez wełnowce, wciornastki i przędziorki.